Dur Yolcu

Dur Yolcu, Çanakkale Boğazı’nın en dikkat çeken objesi olan Dur Yolcu şiiri, hikayesi, kim yaptırdı, ne zaman yaptırdı sorularınızın detaylı cevabını sizler için derledik.

Dur Yolcu

Dur Yolcu Çanakkale Boğazının en hakim konumuna yapılmış görsel bir objedir. Yapılış amacı Çanakkale Boğazı‘dan gelip geçenlere bu topraklarda neler yaşandığını anımsatmaktır. Görselde bir asker figürü ve Necmettin Halil Onan‘a ait şiirin dizeleri bulunmaktadır.

1914-1915-1916 bu üç yıl içerisinde Çanakkale‘de çok şey yaşandı. 1915 yılında ise 1. Dünya Savaşının Çanakkale Cephesi bu topraklarda cereyan etti. Çanakkale cephesinde deniz ve kara muharebeleri dünya tarihinde bir çok olaya etki etmiştir.

Deniz muharebelerinde dünyanın yenilmez armadası denilen Fransa – İngiltere Birleşik Donanması Çanakkale’de hezimete uğradı. Çanakkale Geçilmez sözü tarihe altın harflerle yazıldı. Böylece Birleşik donanma tarihindeki ilk yenilgisini aldı.

Donanmanın boğazı geçememesi İtilaf birliklerinin karaya asker çıkmasını zorunlu hale getirdi. Karaya çıkan askerlerin 1 günde Çanakkale’yi geçmesi planlanırken savaş aylarca sürdü ve yine hezimetle sonuçlandı. Türk Askeri kahramanca savaşarak etten duvar ördü ve düşmanın geçmesine izin vermedi.

İtilaf birlikleri Çanakkale‘de kesin bir mağlubiyet aldılar. “Topraklarında güneş batmayan imparatorluk” denilen İngiltere Çanakkale’de ilk defa yenildi. Böylece İngilizlerin yenilebileceği fikri dünyaya yayıldı. Bu öncülük akını sömürge devletlerin bir bir İngiltere‘ye karşı bağımsızlık mücadelesine girişmesini sağladı.

Çanakkale savaşında her iki taraftan yaklaşık 500 bin insan zayiatı oldu. Çanakkale savaşında yaşananlar bu korkunç sayılarla birleşince, savaşın sonuçları da dünya üzerinde etki yapınca Çanakkale Savaşı tarih sahnesinde önemli bir konuma sahip oldu.

Çanakkale Savaşı dünya üzerinde olduğu kadar Türk Tarihi açısından da önemlidir. Türk tarihinin en büyük zaferlerinden bir tanesidir. Çanakkale Savaşının önemini hatırlatmak için Çanakkale’de bir çok anıt bulunmaktadır. Bunların en bilinenlerinden bir tanesi de kuşkusuz Dur Yolcu anıtıdır.

Dur Yolcu Hikayesi

Tarihler 1960 yılını göstermektedir. Günümüzde hala faal olan, Dur Yolcu Anıtı‘nın hemen altında yer alan Değirmen Burnu Tabyaları‘nın komutanı Üsteğmen Turan Şekip PINAR yaşadığı coğrafyanın önemini çok iyi bilmekteydi. Çanakkale Zaferi‘nin gururunu yaşarken bu muhteşem zaferi gösterebilecek bir eser bırakmayı da çok istiyordu.

Bir gün Yedek Subay Seyran Çebi‘yi çağırdı. Ona düşündüklerini heyecanla anlattı. Büyük bir eser bırakmak istiyordu. Çanakkale Boğazı‘ndan gelip geçen herkes görmeliydi. Ne yapacakları konusunda konuşurlarken kendisine masasının üzerinde bulunan “Asker Sigarası” paketini gösterdi.

“Bunu çizebilir misin?” diye sordu.

Seyran Çebi çizebileceğini söyledi. Tek başına bir asker görseli istenileni anlatmaya yetmeyecekti. Bu nedenle Necmettin Halil Onan‘a ait şiirin dizeleri anıta ilave edildi.

“Dur Yolcu! Bilmeden gelip bastığın bu toprak bir devrin battığı yerdir!”

Anıta dizelerin ilave edilmesi yanında Çanakkale Şehitler Abidesi‘nin yapımı henüz yeni tamamlanmıştı. Anıtın yapımında Milliyet Gazetesi‘nin büyük emekleri bulunmaktaydı. Başlattığı bağış kampanyası sayesinde tamamlanmasını sağlamıştı. Bu nedenle Dur Yolcu anıtına Milliyet Gazetesi‘nin sembolü olan “Meşale” figürü ilave edildi. Böylece Dur Yolcu Anıtı tamamlanmış oldu.

“1960 yılında 51. Dönem Yedek Subay Takım Komutanı olarak görev yaptığı 4. Tümen 40. Piyade Alayı 5. Bölük Komutanlığı’nda, Bölük Komutanı Üsteğmen Turan Şekip Pınar’ın isteği üzerine yaptı. Çalışmasındaki silahı elinde tutan asker figürünün oldukça ilginç bir hikayesi var, ‘Bölük komutanımız, ‘Asker Sigarası’ paketinin üzerinde bulunan resmi bana göstererek, ‘Bunu çizebilir misin?’ diye sordu der Çebi. Meşalenin ise Milliyet Gazetesi’ni temsil ettiği söylenir. Hala hayatta olan o güzel insan bir çok masrafını da karşılamaktadır.”

Dur Yolcu Şiiri

Dur Yolcu Şiiri obje nedeniyle o isimle anılsa da Necmettin Halil Onan‘a ait; “Bir Yolcuya” isimli şiirdir. Şiirin sadece ilk dizeleri anıt üzerinde yer alır. Şiirin tam metnini aşağıda bulabilirsiniz.

BİR YOLCUYA

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğün bu tümsek Anadolu’nda,
İstiklal uğrunda, namus yolunda
Can veren Mehmed’in yattığı yerdir.

Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed’in düşmanı boğdugu sele
Mübarek kanını kattığı yerdir.

Düşün ki, haşrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin
Bir harbin sonunda bütün milletin
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

Necmettin Halil Onan

Dur Yolcu Hakkında Bilgiler

– Dur Yolcu askeri bölge içerisinde olduğu için sadece özel izinle ziyaret edilebilmektedir.

– Dur Yolcu objesi dizili taşlar boyanarak yapılmıştır.

– Dur Yolcu Çanakkale ili Eceabat ilçesi Kilitbahir köyü sınırları içerisindedir.

Çanakkale Dur Yolcu Anıtı hakkındaki tüm soru ve görüşleriniz için lütfen bizimle irtibata geçiniz.