Sandal Ağacı

Sandal Ağacı, Çanakkale şehitliklerinde sıklıkla gördüğümüz, koca yemiş, davulgu, yaban çileği gibi bir çok ismi olan kırmızı meyveli ağacı ve özelliklerini bu yazımızda sizlerle paylaşacağız.

Sandal Ağacı

Çanakkale Savaş Alanları ve şehitliklerini özellikle Kasım ve Aralık aylarında ziyaret ettiğinizde etrafınızda kırmızı ve turuncu renklerde meyveleri olan çalımsı bir ağaç görürsünüz. Güney cephesi kısmında sadece yabancı mezarlıklarda bolca var. Kuzey cephesinde ise adeta ormanı kaplamışcasına, yolunuzun sağında solunda her yerinde görebilirsiniz. Tabi bazı insanların bu meyveyi yediğini de görünce sizi de ister istemez bir merak kaplar. Bir de buna sandal ağacının ölümsüzlüğü sembolize ettiğini bizden duyduğunuzda biraz daha merak eklenecektir. Bizlerde sandal ağacının, halk arasında davulgu da denir, özelliklerinden ve hikayesinden size bahsedeceğiz.

Sandal Ağacı Bitkisi

Her konuda başvurduğumuz ve adeta online bir kütüphane olan vikipedi sandal ağacından şöyle bahsetmiş;

Sandal ağacı (Santalum album), Santalaceae familyasından tropik bir ağaç türü.

Hoş kokusu ve tıbbi yararlılıkları ve kaliteli ağaç dokusu sebebiyle ticari olarak da yararlanılmaktadır. Kültür türleri ticari amaçlı olarak insan eliyle yetiştirilse de, doğadaki yabani sandal ağaçlarının durumu azalan orman alanları ve kesilen ağaçlar yüzünden büyük tehlike altındadır. Bu ağaç Türkiye’de sıklıkla halk arasında “sandal ağacı” olarak da adlandırılan kocayemiş ile akraba olan Arbutus andrachne ile karıştırılmakla birlikte bu türle, hiçbir alakası bulunmamaktadır.

Özellikleri

Sandal ağacının boyu 4 ila 9 metre arasında değişir. Ağaç 100 yaşına kadar yaşayabilir. Kökler dik iken gelişigüzel yayılmaya başlar. İnce, mızrak biçiminde yaprakları vardır. 3 yıl içinde büyüyen ağaç meyve verecek hale gelir ancak tam veriminde ağacın meyve verebilmesi ancak beşinci yıldan sonra görülür. Azonal topraklarda yetişir. Hoş kokusu sebebiyle dallarından ve gövdesinden özellikle Hindistan ve Uzakdoğu’da tütsü üretiminde yararlanılır, bunun dışında ağaçtan elde edilen kokulu yağ, sanayi ve parfümeri de kullanılır.

Dağılışı

Sandal ağacı‘nın anavatanı Hindistan yarımadası, Avustralya ve Doğu Endonezya’dır. Günümüzde ise Çin, Sri Lanka, Filipinler gibi çeşitli ülkelerin ormanlarına yayılmıştır.

Vikipedi’nin Türkiye‘yi atladığını da gözden kaçırmamışsınızdır. Ama altı çizilecek olan kısım özellikle Avustralya’da da yetişiyor olması. Savaş zamanında Avustralya askerlerinin Gelibolu Yarımadası içerisinde savaştığını düşünürsek sanırım onlar için vatanlarını hatırlatan tanıdık bir bitki türü olmuştur.

Sandal Ağacı Mitolojisi

Sandal Ağacı yada Davulgu mitolojide ölümsüzlüğü sembolize etmiştir. Bu sebeple de özellikle mezarlıklarda sıklıkla karşılaşırsınız. Bununla ilgili bir çok araştırma yapmamıza rağmen neden ölümsüzlüğü temsil ettiğine dair pek fazla kaynak bulamadık. Özellikle Yunan Mitolojisi temellerinden olan ve Tanrılar Dağı olarak adlandırılan İda Dağı bir çok tarihçi tarafından bahsi geçen dağın Kazdağları olduğu fikri benimsenmiş ve kabul görmüştür. Kazdağı eteklerinde Sandal Ağacına sıklıkla rastlamak mümkündür.

Sandal Ağacının iki türü var. Bir tanesi üzüm salkımına benzeyen kırmızı meyveler veriyor. Bu meyveler zehirli değil ancak tadı kötü ve sert olduğundan yenmiyor. Diğer türde ise çileğe benzeyen iri taneli kırmızı meyveler var. Oldukça lezzetli ve yenen cinsi de o. Halk arasında Kocakarı Yemişi yada Koca Yemiş olarak da biliniyor.

Peki neden ölümsüzlüğü sembolize ediyor? İşte sorunun cevabı bizce meyvelerinde gizli. Ağacın çok fazla faydası var aşağıda paylaşacağız sizlerle. Meyvesinin sırrı ise renklerinde gizli. Dışı kırmızı, altı turuncu ve iç kısmı sarı. İnsan için en faydalı yiyeceklerin 3 rengini barındırıyor. Yiyecekler ve renklerle ilgili detayı da aşağıda bulabilirsiniz. Bizde aslında ağacın yaşı yada başka sebepten dolayı değil de sadece meyveleri yüzünden mitolojide ölümsüzlüğü sembol ettiğini düşünmekteyiz.

Sandan Ağacının Kullanımı ve Faydaları

Bitki yaşam alanları olarak azonal toprakları tercih eder ve hoş kokusu sebebiyle dallarından ve gövdesinden tütsü yapılmaktadır. Tütsü olarak kullanan ülkelerin başında Hindistan ve Uzak doğu ülkeleri başta gelir. Bunun dışında bitkinin özel ve güzel kokusundan yararlanmak için kokulu yağ üretimi de yapılır. çoğunlukla da sanayi ve parfümeri sektörlerinde kullanılır.

Sandal ağacı cilt bakımında kullanılan etkili malzemelerden biridir. Özellikle koyu halkalar, sivilce, siyah noktalar ve cilt kuruluğu için kullanılır.

Sandal ağacı yağı yaygın ortak soğuk algınlığı, bronşit, cilt bozuklukları, kalp rahatsızlıkları, genel halsizlik, ateş, idrar yolu enfeksiyonu, ağız ve yutak, karaciğer ve safra kesesi şikayetleri ve diğer hastalıklarda iltihabı tedavisi için halk hekimliğinde kullanılmaktadır. Son zamanlarda, in vivo anti-hiperglisemik ve antioksidan potansiyel α-santalol ve sandal ağacı yağı İsviçre albino farelerinde gösterilmiştir. Ayrıca, farklı in vitro ve in vivo olarak bitki parçaları antimikrobiyal sahip olduğu gösterilmiştir ve antioksidan özellikleri muhtemelen seskuiterpenoidler atfedilen , şikimik asit, vs.

Sandal Ağacı Meyvesi

Ağacın meyvesinin renklerine göre besin değerleri ve faydaları;

Sarı – Güzellik; Sarı gıdalar içeriğindeki tendon bağlar ve kıkırdaklar sayesinde alerjileri önleyerek sağlıklı bir cilt yapısı oluşturmaya yardımcıdır ayrıca inflamasyonu azaltıcı C vitamini bakımından zengindir. Sağlıklı bir ciltte önemli rol oynayan sarı besinler, bunun yanında sindirim sistemini geliştirirler ve beyin fonksiyonlarını düzenlerler.

Turuncu – Kanseri Önler; Turuncu besinler zengin beta-karoten içeriğiyle bağışıklık sisteminin önemli bir bölümünü destekleyerek kanser, kalp hastalığı ve enfeksiyonların önlenmesinde yardımcı olur. Beta-karoten, aynı zamanda sağlıklı gözler ve cildi korumaya yardımcı olur. Turuncu besinler antioksidan yönünden çok zengindir. Kanserden korur, kalp hastalıkları riskini azaltır, bağışıklık sistemini güçlendirirler.

Kırmızı – Kalp Sağlığı; Kırmızı besinler büyük ölçüde antosiyanin bakımından zengin sağlıklı hücre duvarları inşa yardımcı, dolaşım sistemi faydaları besinlerdir. Kan basıncı, organ fonksiyonları ve dolaşımı sistemini düzenler. Ayrıca güneşin zararlı UV ışınlarına karşı cildi korur. Kalp sağlığı için gerekli fitokimyasallar içeren kırmızı yiyecekler ayrıca hafızayı güçlendirirler ve iltihap gidericidirler.

Sarı, turuncu ve kırmızı renkli yiyecekleri ve insana olan faydalarını sizlerle paylaştık. Umarız sizlerde bizimle aynı fikri paylaşırsınız. Fikirlerinizi paylaşmayı lütfen unutmayın. İyi okumalar dileriz.