Fatih Sultan Mehmet Çanakkale
Alan Kılavuzu Selahi Tutmaz Çanakkale Boğazı, Fatih Sultan Mehmet, Çimenlik Kalesi ve Kilitbahir Kalesi’ni anlatıyor. Sizler için araştırdık, yazdık ve video çekimi yaptık.
İstanbul’un Fethi
Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u 1453 yılında fetheder. Fetihin hemen sonrasında Osmanlı’nın başkenti İstanbul olur. İstanbul’un fethi esnasında yardıma gelen destekçi donanmaları İstanbul’a ulaşabilmek için Çanakkale Boğazından geçerek gelirler. Kendisi ise donanmasını karadan yürüterek Haliç’e indirir. Fetih tamamlanıp İstanbul’u başkent ilan edince, almak için yaptığı planlamaları değerlendirerek başkentin savunma planını oluşturur. Fetih esnasında donanmanın önemini çok iyi kavrayan Fatih Sultan Mehmet ilk olarak donanmaya bir tedbir almaya karar verir. İki yıl sonra plan hazır olur. Plan dahilinde İstanbul’a açılan su geçitlerine tedbir almak vardır.
Savunma Planı
Hazırladığı savunma planında İstanbul’un giriş kapısı olan günümüzün Çanakkale’si dönemin Abidos ve Sestos bölgeleri, boğazın girişindeki Tenedos ve İmros adaları yer almaktadır. Çanakkale Boğazı’na karşılıklı olarak iki kale yaptırılmasını ve boğazın girişindeki Tenedos ve İmros adalarının alınmasını emreder.
Plan ve Kaleler
Fatih Sultan Mehmet Han’ın emri doğrultusunda araştırmalar başlar. Çanakkale Boğazı’nın en dar yeri olarak günümüzün Çimenlik ve Kilitbahir Kaleleri arası belirlenir. Karşılıklı olarak iki kale yapılmasına başlanır. Dönemin top teknolojisi nedeniyle Osmanlı sürekli olarak karşılıklı kaleler yaparak iki taraftan baskı kurmayı aynı zamanda da birinin ulaşamadığı mesafeye diğeri ile ulaşmayı hedeflemiştir. Kalelerin yapımından iki yıl sonra ise Tenedos ve İmros Osmanlı topraklarına katılır.
Kale-i Sultaniye – Çimenlik Kalesi
Mimarı yada kimin tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Fatih Sultan Mehmet’in emri ile 1462 yılında Romanya bölgesinden getirilen göçmenlere yaptırılır. Kale, kare planlı bir iç kale ve dış kaleden meydana gelmektedir. İç kalenin girişine konulan antik mermer koltuğa Fatih Sultan Mehmet’in oturarak askerlere hitap ettiği söylenir. Kalenin dış duvarları 100×150 m ölçülerindedir. Surların yüksekliği 11 metredir. Surların üzerinde köşelerde ve aralarda dışa taşkın olarak 9 adet burç bulunmaktadır. Kalenin deniz tarafındaki suru III. Selim yıktırılmış yerine o günün silah teknolojisine uygun olarak top platformları ve cephanelikler yaptırılmıştır. Fatih Sultan Mehmet Han yaptırdığı için Kale-i Sultaniye yani Sultanın Kalesi olarak adlandırılmıştır. Günümüzde ise Çimenlik Kalesi olarak adlandırılmaktadır.
Kilid-ül Bahir – Kilitbahir Kalesi
Mimarı Murat Efendi’dir. Çimenlik Kalesi ile aynı dönemde yapılmıştır. Kilid-ül Bahir denizin kilidi anlamını taşır. Günümüzde ise Kilitbahir Kalesi olarak adlandırılmaktadır. Kale, iç ve dış sur duvarlarından ve avlu içinde 7 katlı üçgen bir kuleden oluşmaktadır. İç kale 7 katlıdır. Daha sonra ilk kez 1541 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından restore edilmiş, bu restorasyon esnasında güney kısmı çevreleyen bir sur duvarıyla dış uçta bir kule (Sarıkule) inşa edilmiştir. Kale, 1870 yılında Sultan Abdülaziz tarafından ikinci kez restore edilmiştir. Kuzey bölümünün orijinal dış deniz duvarı günümüzde yoktur. Bu bölümün kuzey parçası 1893-1894 yıllarında II. Abdülhamit tarafından yeniden inşa ettirilmiştir. Dış sur duvarları (dış kale) 4 m, ikinci dış kale 18 m, iç kale 30 m yüksekliğindedir. Duvar kalınlıkları 4-6 m arasındadır. Deniz duvarlarının güney kısımları top mazgalı olarak kullanılmıştır. Kale, tümüyle kaba yontulmuş taşlarla inşa edilmiştir. Açıklık kısımları kiremit kemerli olup, kapı ve pencereler beyaz mermerden yapılmıştır. Kale yapımında Sestos antik kentinin taşları kullanılmıştır.
Sizler için çekip yayınladığımız videoyu izleyebilirsiniz.