Kireçtepe Jandarma Şehitliği

Kireçtepe Jandarma Şehitliği; Çanakkale Gelibolu Yarımadası, Anafartalar bölgesinde Kapanca Tepesi üzerinde yer alan, Gelibolu ve Bursa Jandarma taburları anısına yapılmış gerçek şehitliğimizdir.

Kireçtepe ve Çanakkale Savaşı

Bir önceki 57. Alay Şehitliği adlı araştırma yazımda sizlere kuzey bölgesindeki muharebelerden oldukça detaylı bahsetmiştim. 6-8 Ağustos muharebelerinin Anafartalar Ovasını hedef aldığından ve Suvla Koyuna yapılacak çıkarma harekâtını gizlemeyi amaçladığından bahsetmiştim. Anafartalar harekâtında İtilaf birliklerinin asıl amacının kırılamayan Conkbayırı – Kocaçimen Tepe hattının etrafından yani Anafartalar Ovasından dolaşmak olduğu belirtmiştim.

8-9 Ağustos 1915 itibari ile Suvla Koyu’na çıkan birlikler 22 Ağustos sürecine dek yoğun taaruzlara devam etmiş ve savaş içerisinde stratejilerini değiştirmiş, zaman zaman taarruz kanatlara yayılmıştır. Anafartalar Ovası’ndaki savunma birliklerimizin sağ kanadını ise Bursa ve Gelibolu Jandarma Taburları korumaktadır.  Ancak özellikle belirtmek isterim ki; sanılanın aksine sayıları oldukça azdır. Savaş esnasında dahi olsa Jandarma birlikleri hiçbir zaman piyade birliği sayısına ulaşamamıştır. Bu sebepten dolayı da birlikler zaman zaman kendinden sayıca çok üstün düşman birlikleriyle savaşmak zorunda kalmıştır.

Kireçtepe Muharebeleri

Savaş içerisinde taarruzun sıkça kanatlara açıldığı görülmüştür. İtilaf birlikleri 15 Ağustos 1915 günü akşamüstü saat 18.00 itibari ile savunma birliklerimizin sağ kanadına yani Kireçtepe hattına taarruz etmişlerdir. İngilizler 1 Tugay ile taarruz ettikleri Kireçtepe hattının ön siperlerini ele geçirmeyi başarmışlardır. Ancak aynı gece karanlığın çökmesi ve deniz topçusunun devre dışı kalması ile birliklerimiz kaybedilen hattı geri kazanmayı başarmıştır.  İtilaf birlikleri 16 Ağustos 1915 hattın önemini farkına vararak takviye 2 tabur ile Kireçtepe‘ye yeni bir taarruz düzenledi.  İtilaf birliklerinin ilerleyen saatlerde yeni bir taarruz gerçekleştireceği ve taarruzun süreklilik tehlikesi bulunması üzerine komuta heyeti ivedi bir şekilde takviye birliğin bölgeye intikal ettirilmesine karar verdi.  Yapılan takviyeler ile gerçekleştirilen süngü hücumu ile İngiliz birliklerinin ön siper hatları büyük oranda ele geçirildi. Ancak güvenlik ve savunma hatlarını korumak amacıyla geri çekilme emri verildi. Ki verilen bu emirin yerinde ve doğru bir karar olduğunu sonraki günler göstermiştir. Anafartalar Ovasında İtilaf kuvvetleri sürekli kanatları zorlamakta ve birliklerin yerlerini değiştirerek geçiş yolu aramaya çalışmaktaydı. 21 Ağustos 1915 teki son denemeden de sonuç alamayan ve çok sayıda kayıp veren İngilizler, geri hatlardaki savunma pozisyonu korumaya ve geride durmaya karar verdiler.

Kireçtepe Şehitliği

21 Ağustos 1915 günü birliklerimizin yaptığı karşı taarruz esnasında çapraz bölge olan Kireçtepe’ye topçu bilirlikleri mevzilendirilmiştir. Günümüzdeki Kireçtepe Şehitliğinin biraz daha gerisinde yer almaktadır. Günün ağarmasıyla deniz topçusunun hedefi haline gelen birliklerimiz yoğun kayıplar vermiştir. Jandarma birlikleri tarafından topçularımız mevcut şehitliğe defnedilmiştir. İmha olmuş toplardan geriye kalan dolu ve boş kovanlar ise şehitliğin girişine üst üste konularak bir anıt yapılmıştır. Sonraki yıllarda ise kovanlar yerlerini el yapımı seramiklere bırakmıştır.

Kireçtepe Şehitleri

Gerçek şehitlik olan Kireçtepe Şehitliğinde 6 ağustos 1915 Kireçtepe Muharebesi‘nde 5. Tümene mensup 11.Topçu alayı 1. Bölük – 11.Topçu alayı 1. Bölük – 2. İstihkâm Taburu 3. Bölük – 3. İstihkâm Taburu 2. Bölük – Gelibolu Jandarma Taburu – 1.Piyade Alayı – 19. Piyade Alayı – 127. Piyade Alayı – 17.Piyade Alayı 1. Tabur – 39. Piyade Alayı 1. Tabur’un şehitleri yatmaktadır. Belirttiğimiz birlikler anıtın önünde yer alan taş zeminde yazmaktadır. Ancak yazılar neredeyse silinmek üzeredir. Taş zeminde yazan bir diğer yazı ise “Gelibolu Jandarma Taburu Şehitleri 1331” ifadesidir.

Kireçtepe Şehitliği Konumu ve Ulaşım

Kireçtepe Jandarma Şehitliği,  Büyük Kemikli burnundan Saroz Körfezine doğru paralel uzanan sarp ve uçurum tepelerden oluşan, Kireçtepe Sırtları olarak anılan bölgede Kapanca Tepe üzerindedir. Küçük Anafartalar Köyüne 20 km uzaklıkta bulunmaktadır.  Sahil yolundan Azmak Dere üzerinden geçilen eski bir toprak yol ile ulaşım sağlanıyordu. Yolun kötü olması ve en uzak noktada bulunan Şehitliğimiz olması nedeniyle yıllardır ziyaret edilemeyen Şehitliğimiz geçtiğimiz yıl içerisinde asfalt yoluna kavuşup ziyarete uygun hale getirildi. Yenilenme çalışmaları kapsamına alındı ve yakın bir zamanda şehitlik tekrardan yapılacaktır.

2014 yılında Kireçtepe Şehitliği yazımızı kaleme aldığımızda sizlere bakım ve onarım çalışmaları yapıldığını belirtmiştik. 2015 yılında Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından Kireçtepe Jandarma Şehitliği restore edildi ve yeniden ziyarete açıldı. İşte şehitliğin son halinden sizler için seçtiğimiz fotoğraflar. Tüm fotoğraflar için Sayın Yeşim SÜNGÜ‘ye çok teşekkür ederiz.

Gerçek şehitliklerimizden birisi olan Kireçtepe Jandarma Şehitliği hakkındaki yazımızla ilgili tüm soru ve görüşlerinizi bizlere bildirebilirsiniz.