Gemi Topları ve Torpido Bataryaları

Gemi Topları ve Torpido Bataryaları: 1915 Çanakkale Savaşı esnasında Gemilerden sökülerek oluşturulan tabyalar ve torpido bataryaları hakkında bilgiyi bu yazımızda bulabilirsiniz.

Gemi Topları ve Torpido Bataryaları

Gemi Topu Bataryaları

Gerek mayın hatlarının savunmasında ve gerekse gemilerle muharebede deniz bataryalarının hizmeti hatırı sayılır derecededir. Boğaz seferber olduğu zaman burada deniz topu olarak yalnız, Dardanos bataryasındaki 2 on beşlik top (Muini Zafer korvetinin topları) vardı. Asharı Tevfik zırhlısından çıkarılan 3 on beşlik topla Ekim 1914 başında takviye edilen bu batarya Çanakkale Muharebeleri esnasında düşman gemilerinin başlıca hedeflerinden birini teşkil etmiştir.

10 Ocak’ta İstanbul’dan 6 adet 37, 6 adet 47 ve 4 adet 57 milimetrelik gemi topu geldi. Bu günlerde Boğaz önü, düşmanın yalnızca muhrip ve denizaltı gemileriyle gözetlenmekte ve Türk savaş gemileri Marmara’da denizaltı araştırmasını sürdürmekteydi.

12 Ocak’ta batık Mesudiye’nin cephaneliklerinin açılmasına başlandı. Bundan üç gün sonra Plevne vapuruyla Çanakkale’ye gelen General Liman von Sanders ve Weber Tavşan Adaları ve Bozcaada’ya karşı Boğaz girişine, Anadolu kıyısındaki Yeniköy ve Geyikli’ye yerleştirilmiş olan 120 milimetrelik kara bataryalarını ve Seddülbahir’i gördüler.

27 Ocak’ta İstanbul’dan 32 kişilik personeli ile birlikte, 4 adet 75, 5 adet 47 ve 6 adet 37 milimetre lik gemi topu daha geldi ve sırasıyla Rumeli yakasına, Baykuş, Kumburnu ve Soğanlı’ya mevzilendirilmeleri kararlaştırıldı.

5 Şubat’ta ilkel balık ağlarından bir kaçının bir araya getirilmesiyle meydana getirilen ağ, denizaltı gemilerine karşı kullanılmak üzere, ilk mayın hattının ön tarafına şamandıralarla atıldı. Aynı tarihte, İstanbul’dan gelen 6 adet 57 milimetrelik gemi topunun Nara’ya yerleştirilmesine kararlaştırıldı.

Bu günlerde Mesudiye zırhlısından top ve cephane çıkarılması sürdürülüyordu. 2 adet 75 milimetrelik namlu ve parçalarıyla erlere ait emanet kasası gibi eşyalar çıkarıldı.

12 ve 13 Şubat’ta Boğaz önündeki düşman filosu, atış eğitimleri meşgul oldu. Bu tarihte Boğaz tahkimatında bulunan gemi topları aşağıdakilerden ibaretti:

	Top Adedi	Top Kalibresi / Milimetre
NARA	6	57
KEPEZ	6	57 / 75
DARDANOS	5	150
NAMAZGAH TABYASI	2	37
SOĞANLI	6	47
ANADOLU HAMİDİYE	2	37
SEDDÜLBAHİR	2	37
BAYKUŞ TABYASI	7	150 / 75
3. ALAY	6
4. ALAY	6

 

13 Şubat’ta Mesudiye’den çıkarılmış olan topların süratle hazır olması emrolunduğu gibi, İstanbul’dan gelen 4 adet 57 milimetrelik gemi topunun, Akyarlar mevkiinde mevzilendirilmesi kararlaştırıldı.

30 Mart’ta Alman Bataryası adı verilmiş olan iki adet 88 milimetre Yavuz topunun Kepez’e konması sona ermiş, Anadolu Mecidiye ile Çimenlik’teki birer 210 milimetrelik topun İntepe bölgesine konması kararlaştırılmıştı.

6 Nisan’da İstanbul’dan gelmiş olan 150 milimetrelik bir obüs bataryası, İntepe’de mevzilendirildi. Ertesi gün, Müstahkem Mevki Komutanlığı, Başkomutanlık Vekaleti’nden aşağıdaki topları istedi:

Turgutreis ve Barbaros gemilerinden: 4 adet 105 milimetrelik, Hamidiye gemisinden 4 adet 120 milimetrelik. Turgutreis ve Barbaros gemilerinden 4 adet 280 milimetrelik top 11 Nisan’da Barbaros gemisinden çıkarılarak gönderilmiş olan 3 adet 105 milimetrelik topun Soğanlıdere’ye konması kararlaştırıldı.

25 Nisan 1915’te 3 adet 105 milimetrelik gemi topu Soğanlı’ya konmuş ve atışa hazır bit duruma getirilmişti.

Torpido Bataryaları

Ağustos 1914 ortasında Başkomutanlık, Turgutreis ve Barbaros zırhlılarından çıkarılmış olan 45 cm’lik torpido kovanlarının mevzilerinin tespitini Müstahkem Mevki’den istemiş bulunuyordu. Dört gün sonra Boğaz’a gelen bu iki kovan, daha evvel bir dubaya yerleştirilmiş olan diğer bir kovanla birlikte Kilitbahir’in Namazgah mevkiinde tabya edilerek ilk atış talimini 18 Şubat 1915’te Başkumandan’ın huzurunda yaptı.

18 Şubat’ta Yörük vapuruyla Çanakkale’ye gelen, Başkomutan vekili, Amiral von Uzedom, General Bronzart ve Weber, Rumeli kıyısındaki bataryaları denedikleri gibi, Kilitbahir Torpido Bataryası’nın eğitim atışında hazır bulundular. Öğleden sonra da Erenköy bölgesindeki bataryalar görüldü.

Torpido bataryası, 21 Ekim 1914’te periskopu görülen bir İngiliz denizaltısına ve dört gün sonra da Boğaz’dan çıkmakta olan bir diğerine karşı olmak üzere iki defa kullanılmış, fakat bir isabet sağlanamamıştır.