Giriş Tabyalarının Tahribi 25 Şubat

Giriş Tabyalarının Tahribi 25 Şubat 1915: Birleşik filonun Boğaza 3. taarruzu olan Carden Planı‘nın ikinci aşaması, boğaz girişindeki tabyaların tahribi.

25 Şubat 1915

Giriş Tabyalarının Tahribi

19 Şubat’taki bombardımandan sonraki bir haftalık süreçte Gelibolu Yarımadası’ndaki batı kıyılarından beklenen olası bir çıkarmaya karşı bir takım önlemler alınır.

Böylece bir yandan Gelibolu Yarımadası’nın batı sahilleri takviye edilirken, bir yandan da 19 Şubat bombardımanında meydana gelen hasarların giderilmesine başlanır. Bölgedeki 5. Ağır Topçu Alayı’nın istihkam ve inşaat birliklerince 19-20 Şubat gecesi sabaha kadar yapılan olağanüstü çalışmalarla Ertuğrul, Seddülbahir ve Orhaniye tabyalarındaki hasar giderilir. Bu tabyadaki tüm toplar muharebe öncesindeki durumuna getirildiği gibi, Kumkale tabyasındaki dört topun dışındaki tüm toplar muharebeye hazır hale getirildiler.

Bundan sonraki bir haftalık süre zarfında fırtına nedeniyle bir hareket yapılamadı. Fırtınanın dinmesiyle 25 Şubat 1915’te Müttefik filonun taarruzu başladı. 25 Şubat saat 07.30’da Limni yönünden gelerek Boğaz’a ilerlemekte olan 8 İngiliz muharebe gemisine, 4 Fransız muharebe gemisi de katıldı. Saat 10.00’da tüm gemiler mevkilerini almıştı. Mehmetçik Burnu güneydoğusu 10.600 yarda demirleyen Queen Elizabeth saat 10.13’te Seddülbahir tabyasına ateşe başladı. Agamemnon gelerek, Queen Elizabeth ile sahil arasına demirledi. Bu sırada Orhaniye Tabyası da Ertuğrul Tabyası gibi menzili dışındaki gemiler tarafından ateş altına alınmıştı. Gemilerin karşıdan ve yandan yaptığı etkili atışlar nedeniyle her iki tabya da top başı yapamamıştı. Saat 10.17’de Ertuğrul Bataryası Agamemnon gemisine ateşe başladı. Bataryanın ateşi 15 dakika sürdü ve gemi 7 isabet alarak çok zor duruma düştü. 8 personel kaybı ile orta hasar meydana geldi.

İlk kez 25 Şubat tarihinde görev alan Queen Elizabeth saat 11.45’te Ertuğrul Tabyasına isabet kaydedemedi. Toprakla dolmuş olan bataryaların aktif olmasını sağlamak için, ateşe son verilerek, döşemelerin temizlenmesine başlanmıştı ki, ikinci top tam isabet aldı. Aynı zamanda 1. topun nişangah düzeneği de isabet almıştı. Queen Elizabeth gemisinin yanında Agamemnon da bu ateşe katılmıştı. Öğle üzeri bataryalar artık ateş edememekteydiler. Amiral Carden’in saat 12.45’teki emri üzerine önde Vengeance, adında Cornwallis boğaz irişine doğru ilerlemeye başladılar. Her iki gemi de saat 13.00 sularında Orhaniye ve Ertuğrul tabyalarını ateş altına aldılar. Bu gemileri koruyan muharebe gemilerinin ateşleri de şiddetlenmekteydi.

Bunlara karşılık Seddülbahir ve Kumkale tabyaları ancak dörder mermi atabilmiştir. Bataryalarındaki toplar ve cephanelik isabet almıştı. Amiral Carden saat 15.00’da muhripler eşliğinde mayın temizleme gemilerinin boğaz girişine, bunları koruyacak olan Albion’a Anadolu yakasındaki, Triumph’a Gelibolu yakasındaki tabyalara yaklaşması emrini verir. Bu iki gemi boğazdan içeri 1.800 metre girerek orta çaplı silahlarıyla bataryaları hızlı biçimde ateş altına alırlar. Saat 16.00’ya doğru, Orhaniye Bataryasındaki bir top Albion’a ancak bir mermi atabilmiş, onunda silindiri parçalanmıştır. Seddülbahir tarafından bir havan bataryası da 1-2 mermi atabildi ise de, menzili kısa kaldığından ateşi kesmek zorunda kalmıştır.

Gün sonunda uzun menzilli toplara sahip olan Orhaniye bataryası tek bir mermi atabilmiş, Ertuğrul ise 74 mermi atıp 8 isabet sağlamış fakat her iki tabya da tamamen imha olmuşlardı.

Sonuç

Türkler açısından giriş tahkimatı bir haftalık bir zaman kazanmak suretiyle görevini yapmış sayılabilir. Giriş tahkimatının 15’lik obüs ve mevcut 21’lik havanlardan bir kısmıyla takviyesi halinde, bu süre uzatılabilirdi.

İngiliz ve Fransızlar açısından da bugünkü muharebeler sonunda, giriş tabyalarının tahriple susturulması sağlanmış ve böylece Carden Planı’nın ikinci evresi gerçekleştirilmiştir.