Hamidiye Tabyası

Hamidiye Tabyası, Çanakkale Boğazı savunması için Sultan II. Abdülhamit tarafından yaptırılan Anadolu Hamidiye ve Rumeli Hamidiye tabyaları.

Hamidiye Tabyaları

Osmanlı Devleti döneminde yapılan eserler yaptıran kişinin ismi ile adlandırılırlardı. Ülkemizdeki eserlerle bunun sayısız örneği bulunmaktadır. Anadolu ve Rumeli olarak iki ayrı noktada Çanakkale Boğazı ve dolaylı yoldan İstanbul’un güvenliğini sağlamak maksadıyla yaptırılan Hamidiye tabyaları da 1892 – 1896 yılları arasında II. Abdülhamit tarafından yaptırılmış ve onun ismi verilmiştir.

Hamidiye Tabyaları da Çanakkale Boğazı Merkez Tahkimat noktasında karşılıklı olarak yer alır. Günümüzde Çanakkale şehir merkezi içinde kalan Anadolu Hamidiye Tabyası ve Kilitbahir bölgesinde bulunan Rumeli Hamidiye Tabyası kilit savunma noktasında yer almaktadır. Tahkimat kelimesinin anlamı , bir yeri düşman saldırısına karşı koyabilecek duruma getirmek için yapılan hendek, siper, haberleşme gibi savunma tesislerine verilen ad, olmakla birlikte merkez tahkimat ise ana savunma merkezi yada hattı anlamında kullanılır.

Rumeli Hamidiye Tabyası

Rumeli Hamidiye Tabyası şu anki haliyle bir tabyanın o dönemde nasıl olduğunu ziyaretçilere göstermek için en uygun tabyadır. Ağaçlar arasında kalan ve ziyarete kapalı olan Rumeli Mecidiye Tabyası, tabyanın en büyük özelliği olan kamuflaj yönünün çok net anlatılmasını sağlar. Bir kaç metre yakınındaki yoldan geçerken tabyaya doğru baktığınızda sadece toprak ve bitki örtüsü görürsünüz. Tabela olmasa ve biri size burada bir tabya olduğunu söylemedikçe tıpkı düşmanlar gibi burada bir topçu merkezi olduğunu anlayamazsınız.

Rumeli Mecidiye Tabyası Kilitbahir köyünün güneyinde, Gonca Tepe’nin eteklerinde yer almaktadır. Seyit Onbaşı ile adından söz ettiren Rumeli Mecidiye ve Namazgah Tabyaları arasında konumlanmıştır. Bonetin üzerinde yer alan kitabesinde Sultan II. Abdülhamit döneminde Boğaz savunmasını güçlendirmek için yaptırıldığı yazmaktadır. Tabya, 3 bonet ve iki 35’lik Krupp marka top platformundan oluşmaktadır. Tabyada toprak tepecikler hâlinde, iç bölümleri kesme taştan yapılmış ve üzerleri tonozla örtülmüş olan bonetler genelde cephanelik ya da erat koğuşu olarak kullanılmıştır. Deniz muharebesinde, Rumeli Hamidiye Tabyası döşeme raylarının kırılması ve nişan tertibatının hasar görmüş olması nedeniyle müttefik gemilerine hiç ateş edememiştir. Tabya bugün ziyarete kapalıdır. Rumeli Hamidiye Tabyası, 14 Kasım 1980 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından “Korunması Gereken Kültürel Varlık” olarak tescil edilmiştir.

Rumeli Hamidiye Tabyasının gökyüzünden çekilmiş bir fotoğrafını aşağıda görebilirsiniz. İkinci resimde ise Çanakkale Savaşı öncesinde çekilmiş bir fotoğraf yer almaktadır.

Rumeli Hamidiye Tabyası

Rumeli Hamidiye Tabyası Konumu Harita

Aşağıdaki haritada Rumeli Mecidiye Tabyası konumunu görebilir ve yol tarifi alabilirsiniz.

Anadolu Hamidiye Tabyası

Çanakkale Merkez Barbaros Mahallesinde bulunan ve boğazın güvenliğinin sağlanması için 1892 yılında Sultan II. Abdülhamit tarafından yaptırılan Anadolu Hamidiye Tabyası’nda 10 adet tescilli bonet (cephanelik) yapısı ve bunların arasında yarım dairesel formda konumlanan 9 adet top atış alanı bulunmaktadır.

20.148.357,61 TL bedelle 09.04.2015 tarihinde restorasyon ve çevre düzenleme alt yapısı tamamlanan Çanakkale Anadolu Hamidiye Tabyası’nın, 05.06.2015 tarihinde teşhir tanzim ve çevre düzenleme işine yönelik çalışmalara başlanmış, 15.10.2016 tarihinde bitirilmesi planlanmaktadır. 2016 yılı sonunda tamamlanması planlanan tabyaların ziyarete açılması ile tarih adeta yeniden canlanacak, ziyaretçiler ise bu tarihi çevreyi gezerken hem duygulu hem de hem de keyifli dakikalar geçireceklerdir.

Mevcut bonetlerde bonetlerin işlevinin yanı sıra, 1. Dünya Savaşı ve Çanakkale Savaşı kronolojik bir kurgu ile anlatılacaktır. Ayrıca, savaşın ekonomik ve sosyal yaşama etkileri, günümüze yansıması, çağdaş müzecilik anlayışına uygun olarak, dramatik ve tematik bir şekilde, sergilemeler, canlandırmalar, interaktif yöntemler ve grafikler yardımıyla ziyaretçilere aktarılması hedeflenmektedir.

Ziyaretçi, mekanları gezerken hem savaş anını yaşayacak, hem hissedecek, hem öğrenecek, hem de sorgulayabilecektir. Alanın genelinde ise açık sergileme alanları, temalı park( Gelibolu Minia), gösteri, etkinlik alanları ile Çanakkale Savaşında görev yapan uçakların sergileneceği hangar yapıları planlanmıştır.