Tekke Koyu

Tekke Koyu; Çanakkale Savaşı Seddülbahir 25 Nisan 1915 çıkarma noktası olup aynı zamanda doğal plajı ile eşsiz bir Gelibolu yarımadası koyu.

Tekke Koyu

Tekke Koyu; Gelibolu yarımadasının en uç noktası olan ve Seddülbahir olarak adlandırılan bölgedeki 5 büyük koydan bir tanesidir. Tekke Koyu‘nun hem tarihi hem de doğal güzellik değeri var. 25 Nisan 1915 Çanakkale Savaşı çıkarma harekatında İngiliz birliklerinin çıkarma yapması, sonrasında ise buranın önemli bir birlik merkezi olması yanında savaş sonunda özellikle 2. Dünya Savaşı esnasında güvenlik tedbirlerinin alınması nedeniyle Tekke Koyu tarihi bir değere sahiptir. Bir kaç yıl öncesine kadar askeri bölge ve askeri eğitim alanı olarak kullanıldığı da bilinmektedir.

Tarihi değerinin yanında, elenmişcesine temiz kumlardan oluşan plajı bir doğal güzellik olarak da bizleri karşılıyor. Ulaşımın toprak bir yol ile sağlanması ve ağaçlık eski askeri bölgenin arkasında yer alması belki de gizli kalmasının ve bu doğal güzelliğin fark edilmemesinin ana sebepleri olabilir. Her ne kadar çok fazla bilinmese de denize girmek için Tekke Koyu‘nu tercih eden ziyaretçiler de yok değil.

Tekke Koyu Tarihi

Çanakkale Savaşı Tekke Koyu

Türk‘ün destansı zaferi ile sonuçlanan Deniz Muharebeleri sonrası itilaf birlikleri bu kez kara harekatına giriştiler. Kara harekatı ile ilgili bir çok bilgiyi sizinle paylaşıyoruz. Tekke Koyu harekatı ise kara savaşlarının başlangıç gününe uzanır. Kara birliklerinin çıkarma yaptığı tarih 25 Nisan 1915‘tir. Çanakkale cephesini 4 ayrı bölgeye ayırıp eş zamanlı çıkarma harekatı gerçekleşir. İkinci ana çıkarma noktası olan Seddülbahir‘e ise çevresinde yer alan 5 ayrı koya eş zamanlı çıkarma harekatı gerçekleşir. Bu beş koydan bir tanesi Tekke Koyu‘dur.

Takvim yaprakları 25 Nisan 1915‘i gösterdiğinde, sabahın ilk saatlerinde çıkarma harekatı başlar. İngiliz General Hare komutasındaki birlikler Tekke Koyu‘na saat 06.00‘da filikalar ile ilerlemeye başlar. Deniz topçusunun yoğun örtme ateşi sonrası birlikler Tekke Koyu‘nda karaya ayak basar. Bölgeyi savunmakla görevli olan Türk Birliği ise 26. Alay 3. Tabur 12. Bölük‘tür.

Tekke Koyu çıkarması iki adımlı bir harekat olarak planlanır. İlk adımda bir taburluk bir kuvvet çıkarma yapacak bölgeyi kontrole alıp güvenliğini sağladıktan sonra ise ikinci dalga takviye birlikler bölgeye intikal edecekti. Çıkarma birliklerinin amacı Aytepe merkezli bir işgal ve güvenlik hattı oluşturmak ve sonrasında ise Ertuğrul Koyu‘na çıkarma yapan birlikler ile birleşerek asıl hedef olan Alçıtepe yönünde ilerlemektir.

Bölgede görev alan ve sadece bir bölükten oluşan Osmanlı savunma gücü İngiliz birlikleri karaya ayak basana kadar bekleyişte kalmış, Tekke Koyu sahiline çıkarma fiili olarak başladıktan sonra savunma ateşine başlamışlardır. İlk çıkarma dalgasına karşı savunma başarısı sağlanmıştır. Ancak devamında gelen ikinci dalga örtme desteği top atışları ve takviye birlikler nedeniyle Aytepe yönünde çekilmek zorunda kalmışlardır. İkinci savunma hattı olan Aytepe ise tüm Seddülbahir cephesi işgal edilip birlik sayıları karşılık verilebilir olmaktan çıkana dek Türk askerinin kahramanlığını tarih sayfalarına yazdırmıştır. Tekke Koyu çıkarması sonrası destan yazan Aytepe savunması günümüzde yakinen tanıdığım değerli bir büyüğüme de soy ismini verdi. Sayın Ömer AYTEPE‘nin dedesi buradaki çatışmalar esnasında Şehit olduğundan ailesine AYTEPE soyadı verilmiştir.

2. Dünya Savaşı ve Sonrası Tekke Koyu

2. Dünya savaşına fiili olarak katılmamış olsak da, savaşın ülkemizde yarattığı baskı ve ordumuzun her an tetikte olduğu hepimizce bilinen bir süreçtir. 2. Dünya Savaşı yıllarında Naziler, Yunanistan’ı da işgal etmiş ve sınır kapılarımıza kadar dayanmıştır. Balkan sınır hattında kurulan savunma hattına ilave olarak deniz yönünden gelebilecek tehlikelere karşı da Türkiye Cumhuriyeti ön tedbirler almıştır.

Ön tedbirlerin yoğun olarak alındığı noktalardan bir tanesi de hiç kuşkusuz 1. Dünya Savaşı‘nın önemli cephelerinden birisi olan Gelibolu Yarımadası‘dır. Gelibolu Yarımadasına savunma ve gözcü birlikleri konuşlandırılmış, aynı zamanda İngiliz birliklerinin 1915 yılında çıkarma yaptıkları sahillere de makineli tüfek yuvaları ve siper hatları oluşturulmuştur. Kuzey cephesini ziyaret ettiğinizde yol kenarlarında bunları sıklıkla görebilirsiniz. Tekke Koyu‘nda da 2. Dünya savaşında olası bir Alman tehdidine karşı tedbirler alınmıştır.

Tekke Koyu Plajı

Gelibolu yarımadasının en uç kısmında yer alan Tekke Koyu Ege Denizi’nde yer almaktadır. Ege denizinde yer alan sahil şeridi, adeta elekten geçmişcesine temiz ve ince kum taneciklerinden oluşan bir plaja sahiptir. Plajın uzunluğu kaynaklarda 400m olarak belirtilse de bire bir gittiğinizde daha uzun bir mesafeye sahip olduğunu fark edeceksiniz. Plajı çevreleyen yükselti kuzey rüzgarlarına doğal bir set oluşturuyor. Tekke Koyu‘nun tek eksi yönü direk güneye bakan yüzünün lodosa çok açık olmasıdır.

Tekke Koyu Ulaşım

Tekke Koyu‘na ulaşım sağlamak için Kilitbahir – Alçıtepe – Seddülbahir yolunu kullanmalısınız. Seddülbahir Köyü‘ne ulaşım sağladıktan sonra Yahya Çavuş‘a giden yolu takip etmelisiniz. Köyden çıktıktan sonra bir yol ayrımına geleceksiniz. Sola giden yol Yahya Çavuş Şehitliği‘ne, sağa giden ise Alçıtepe‘ye kadar uzanır. Sağ yoldan devam ettikten ve soldaki Lancashire Landing yabancı mezarlığı geçtikten sonra sola dönen bir yol göreceksiniz. Yola döndüğünüzde bir süre sonra asfalt bitecek ve yol toprak devam edecektir. Toprak yolu takip ederek Tekke Koyu Plajı‘na ulaşabilirsiniz. Sola dönmeden devam ettiğinizde ise bir süre sonra Tekke Koyu sırtlarına ulaşırsınız. Burada I. ve II. Dünya savaşından kalma savunma hatlarını görüp inceleyebilirsiniz.

Tekke Koyu Resimleri

Yaklaşık 10 gün önce Tekke Koyu ve civarına kısa bir inceleme gezisi yaparak sizler için bölgeyi inceledim ve fotoğrafladım. Fotoğraflar ve açıklamalarını aşağıda bulabilirsiniz.

Yukarıda yer alan resimde Tekke Koyu‘nun sağ kısmını görüyorsunuz. Sağda tepelerin altında görünen betonarme yapı 2. Dünya Savaşı için konulan makineli tüfek yuvasıdır. Resmin yakın kısmında gördüğünüz metal obje ise Çanakkale savaşından kalmış bir deniz taşıtına ait iskelet. Karaya vurmuş bir savaş batığı gözle görülür ve incelenebilir durumda.

Yukarıdaki resimde ise Tekke Koyu plajının sol tarafı görünmektedir. Denizdeki kalıntılar ise Çanakkale savaşı esnasında kurulan bir iskeleden kalma taş, metal ve tahta parçalarıdır.

Yukarıdaki resimde gördükleriniz Tekke Koyu‘nun tepe kısmında yer alan savunma hatlarıdır. Savunma hatları siperlerden oluşmaktadır.

Bir önceki resimde yer alan Tekke Koyu savunma hatlarının bu yakın resminde bir siper görüyoruz. Siperin denize ne kadar hakim bir konumda olduğu apaçık ortadadır.

Sıradaki resmimiz de yıkılan sevkiyat tünelini görüyorsunuz. Tünel şu an kullanılamaz durumda tamamen çökmüş. Bu tünel İngilizler tarafından savaş esnasında yapılmış ve denizden gelen nakliye bu tünel aracılığı ie güvenli bölgeye taşınmış.

Tünelin ön kısmındaki kum torbaları yakın tarihe ait. Bu bölgede günümüzde görev yapan birlikler tarafından eğitim amaçlı kullanılmış.

Tünelin 2. Dünya savaşı esnasında güçlendirilerek savunma amaçlı kullanıldığı tahmin edilmektedir. Tünelin üst girişini ve merdivenlerini resimde görüyorsunuz.

Resimde Çanakkale‘de sıkça rastlanan, toprağa saplanıp patlamamış bir top mermisini görüyorsunuz. Top mermisi Tekke Koyu çıkarması esnasında atılmış ancak patlamamış. Sonrasında ise çürümüş ve kalıntıları günümüze ulaşmış.

Tekke Koyu başlıklı yazımız hakkındaki tüm soru ve görüşleriniz için lütfen bizimle irtibata geçiniz.